Polne razlike kod suicida u Srbiji u periodu 2011–2015. godine

Uvod/Cilj. Prema procenama Svetske zdravstvene organizacije (WHO) oko 1 000 000 ljudi godišnje umire usled samoubistva. Cilj istraživanja bio je utvrđivanje polnih razlika kod izvršenog suicida, prema stopi suicida kao i prema sociodemografskim karaktersitikama osoba koje su izvršile suicid i metodama suicida izvršenog u Srbiji u periodu od 2011. do 2015. godine. Rad je nastavak istraživanja suicida u Srbiji za period od 2006–2010. godine. Metode. Podaci za istraživanje su dobijeni od Republičkog zavoda za statistiku Srbije. Klasifikacija podataka koji se odnose na metod suicida su utvrđeni na osnovu međunarodne klasifikacije bolesti revizija – klinička modifikacija (ICD-X-CM) (WHO 1992.). Statistička analiza je rađena koristeći sirove podatke broja izvršenih suicida. Rezultati. U periodu od 2011. do 2015. godine u Srbiji je izvršeno ukupno 5 897 suicida, od toga se 74,56% odnosi na muškarce, a 25,44% na žene (muškarci su 2,93 puta češće izvršili suicid od žena). Stopa suicida (na 100 000) pokazuje konstantno sniženje od 2011. do 2015. godine, i za 2015. godinu iznosi 15. Polne razlike u stopi suicida su najveće kod adolescenata i opadaju sa godinama života. Suicid najčešće izvršavaju oženjeni muškarci (47,6%) i žene udovice (38,86%), sa srednjim obrazovanjem, penzioneri, srpske nacionalnosti (80,49%). Oko četvrtinu (23,38%) suicida su izvršile osobe starije od 75 godina, a 39,39% osobe starije od 65 godina života. Najčešći metod suicida kod muškaraca (64,63%) i žena (59%) su vešanje i davljenje. Kod muškaraca je na drugom mestu vatreno oružje (18,96%), a kod žena trovanje čvrstim i tečnim supstancama (16,73%). Zaključak. Program prevencije suicida u Srbiji bi trebalo da bude usmeren na dve dobne populacije sa najvećim rizikom da izvrše suicid, na adolescente kod kojih je suicid u porastu i na populaciju starih muškaraca, koji su manje spremni da se obrate lekaru kada imaju probleme u vezi sa mentalnim zdravljem. U cilju prevencije suicida, lekari bi trebalo da sarađuju sa državnim i nacionalnim institucijama koje vode brigu o mladima i populaciji starih, uključujući i institucije mentalnog zdravlja, porodicu i centre za intervencije u krizi.