Efekti primene elektromagnetnog polja niske frekvencije sa procedurama kineziterapije na kvalitet života bolesnika sa terminalnom bubrežnom slabošću na dijalizi

Uvod/Cilj. Pulsno elektromagnetno polje ekstremno niske frekvencije (ELF-PEMF) ima široki spektar terapeutske primene koji se povećava poslednjih godina. ELF-PEMF kao neinvazivna, dugoročno bezbedna metoda fizikalne terapije može povoljno uticati na različite aspekte u hroničnim bolestima. Bolesnici sa terminalnom bubrežnom slabošću, posebno oni na dijalizi, imaju nizak kvalitet života uslovljen komorbiditetima, pridruženim stanjima i kompleksnom procedurom dijalize. Cilj studije bio je ispitivanje efekata dugoročne primene ELF-PEMF uz kineziterapiju na kvalitet života bolesnika sa terminalnom bubrežnom slabošću na dijalizi. Metode. U studiju je bilo uključeno 124 bolesnika (59 muškaraca i 65 žena) sa terminalnom bubrežnom slabošću na programu hemodijalize. Formirane su dve grupe ispitanika: studijska grupa (n = 54), bolesnici koji su dobrovoljno pristali da uz kineziterapiju u naredne tri godine dobijaju i ELF-PEMF tretman (18 Hz, 2 mT, tokom 40 minuta posle deset uzastopnih procedura hemodijalize, četiri puta tokom jedne godine, ukupno 120 tretmana) i kontrolna grupa (n = 70) kod koje je od fizikalnih procedura primenjivana samo kineziterapija. Kvalitet života je procenjivan na osnovu Short Form Health Survay, version 2 ( F36v2) i Functional Assessment of Chronic Illness Therapy, version 4 (FACIT) Fatigue v4 upitnika. Rezultati. U studijskoj grupi posle primene ELF-PEMF značajno su bili poboljšani skorovi FACIT Fatigue v4 skale, kao i domeni fizičkog zdravlja, fizičkog funkcionisanja, bola i energije SF = 36v2 skale. ELF-PEMF nije imala efekte na domene mentalnog zdravlja, ograničenja zbog fizičkog zdravtsvenog stanja, ograničenja zbog personalnih ili emocionalnih problema, emocionalog stanja, socijalnog funkcionisanja i utiska opšteg zdravlja. U kontrolnoj grupi nije primećeno poboljšanje skora FACIT Fatigue v4 skale ni skora bilo kojeg domena SF36v2 skale. Zaključak. ELF-PEMF bi mogla predstavljati dodatnu i bezbednu metodu u pokušaju poboljšanja kvaliteta života bolesnika sa terminalnom bubrežnom slabošću na dijalizi.