Uticaj ubrzanja na kolorni vid

Uvod/Cilj. Preko 80% svih informacija u toku letenja kod pilota je vizuelno, a raspoznavanje boja je jedna od vidnih funkcija koja je veoma značajna za upravljanje avionom. U avijaciji je raspoznavanje boja značajno zbog praćenja signala na instrument tablama kao i obojenih vizuelnih stimulusa i znakova okoline. Za sada ne postoji dovoljan broj radova i istraživanja koja se bave ovim pitanjem, premda novije studije pokazuju da veza između ubrzanja i raspoznavanja boja postoji. Cilj našeg istraživanja bio je da se utvrdi da li postoji veza između izlaganja pilota +Gz ubrzanju (sila inercije deluje od glave do stopala) u humanoj centrifugi i promena u raspoznavanju boja pre i nakon izlaganja ubrzanju. Metode. Analizirano je 40 pilota vojnog vazduhoplovstva starosti od 35–45 godina, sa letačkim stažom između 10 i 20 godina. Piloti su izlagani +Gz ubrzanju i to +2Gz, +5.5Gz do +7Gz u humanoj centrifugi koja služi za trenažu pilota. Ispitivano je raspoznavanje boja pre i posle izlaganja ubrzanju. Rezultati. Od 40 pilota kod kojih je ispitivan kolorni vid, kod 35 (87,50%) pilota raspoznavanje boja pre i posle izlaganja +Gz ubrzanju bilo je normalno, dva (5,00%) pilota su imala dve greške, jedan je broj 5 čitao kao broj 3, što spada u normalne trihomate, a drugi je broj 16 čitao kao 26, a tri (7,50%) pilota su samo sporije davala odgovore. Nakon izlaganja +7Gz ubrzanju 34 (85,00%) pilota normalno je raspoznavalo boje, dva (5,00%) pilota je napravilo tri greške na brojevima 5, 74 i 26 i jedan (2,50%) pilot je imao četiri greške na brojevima 5, 7, 74 i 26, dok su tri (7,50%) pilota samo sporije raspoznavala boje. Zaključak. Raspoznavanje boja nije stabilno na visokim + Gz ubrzanjima. Izlaganje +5.5Gz ubrzanju ne dovodi do značajnih promena u raspoznavanju boja, dok je izlaganje +7Gz ubrzanju pokazalo značajan procenat u poremećaju raspoznavanja boja, koji je bio reverzibilan, jer je nakon 10 min raspoznavanje boja bilo u celosti normalno.