Promena biomarkera oksidativnog stresa i funkcije endotela posle šestonedeljnog aerobnog fizičkog treninga kod bolesnika sa stabilnom ishemijskom bolesti srca

Uvod/Cilj. Redovna fizička aktivnost u sklopu kardiovaskularne rehabiltacije popravlja endotelnu funkciju, redukuje kardiovaskularni mortalitet i anginozne tegobe bolesnika sa kardiovaskularnim oboljenjem. U radu su analizirane promene parametara oksidativnog stresa i endotelne funkcije nakon sprovedenog redovnog aerobnog fizičkog treninga tokom šest nedelja kod bolesnika sa stabilnom formom koronarne bolesti (KB) uključenih u program kardiovaskularne rehabilitacije. Metode. Analizirano je 35 uzastopnih bolesnika sa stabilnom formom KB, uključenih u program kardiovaskularne rehabilitacije sa redovnom aerobnom fizičkom aktivnošću tokom šest nedelja, zajedno sa 37 kontrolnih bolesnika sa KB, uparenih prema polu i starosti, sa sedentarnim načinom života. Anamnestički podaci o komorbiditetima, faktorima rizika od kardiovaskularnih bolesti, primenjenoj terapiji, klinički podaci o antropometrijskim i kardiovaskularnim parametrima kao i laboratorijske analize: adhezioni molekuli, derivati oksidativne modifikacije proteina (RCD), derivati lipidne peroksidacije malondialdehid (MDA) i azot monoksid (NO) određivani su na početku i nakon šest nedelja aerobnog treninga. Trening se sastojao od 45 minuta kontinuirane fizičke aktivnosti (do 80% maksimalne srčane frekvencije), tri puta nedeljno. Rezultati. Karakteristike grupa na početku studije bile su slične u pogledu polne i starosne strukture, kao i prisustva faktora rizika od kardiovaskularnih bolesti. Redovna aerobna fizička aktivnost dovodila je do značajne redukcije indeksa telesne mase, krvnog pritiska, srčane frekvencije, koncentracije triglicerida, RCD (1,27 ± 0,48 μmol/g proteins naspram 1,04 ± 0,22 μmol/g proteins), sVCAM-1 [100.4 (IQR) (78,4– 118,3) ng/mL naspram 80,0 IQR (68,5–97,2 μmol/g proteins)] i povećanja NO (64,72 ± 16,06 μmol/g proteins prema 74,38 ± 18,57) i HDL holesterola (p < 0,05), što nije registrovano u sedentarnoj kontroli: RCD (1,16 ± 0,25 naspram 1,12 ± 0,14), sVCAM- 1 [92,2 IQR (73,6–106,8) naspram 91,3 IQR(73,0–105,3)] i NO (68,5 ± 17,9 naspram 65,7 ± 19,6). Serumske vrednosti intracelularnog adhezionog molekula sICAM-1 su startno bile niže u grupi sa primenjenim treningom bez značajne promene tokom praćenja [80,74 IQR (54,92–97,3) vs 80,36 IQR (68,1–95,3)] u odnosu na kontrolnu grupu [86,35 IQR (57,32–95,8)] vs 84,65 IQR (55,67– 93,8). U grupi sa fizičkim treningom vrednosti sVCAM-1 i RCD su bile značajno niže a NO više na kraju studije u poređenju sa kontrolnom grupom. Zaključak. Redovan fizički trening indukuje smanjenje intenziteta oksidativnog stresa i ćelijskih adhezionih molekula uz porast bioraspoloživog NO i povoljne promene HDL holesterola i triglicerida.