Posttraumatski stresni poremećaj i grupna art terapija: samoizražavanje unutrašnjeg traumatskog sveta ratnih veterana

Uvod/Cilj. Art terapija i crteži mogu poslužiti kao alternativna sredstva izražavanja i oslobađanja od trauma među veteranima kod kojih je dijagnostikovan posttraumatski stresni poremećaj (PTSP). Metode. Izvršena je retrospektivna klinička studija crteža ratnih veterana. Ukupno 89 ratnih veterana ispunili su kriterijume Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-IV) PTSP, i bili konsekutivno primljeni u dnevnu bolnicu u toku pet godina. Grupna art terapija kao deo integrativnog tretmana sprovodila se jednom nedeljno. Grupa je bila otvorena i heterogena. Izvršena je kvalitativna analiza crteža i grupnih protokola. Crteži su nastali prema slobodnim asocijacijama. Izvršena je analiza ratnih tema i primenjena je deskriptivna statistika. Rezultati. Najčešće teme borbenog stresa bile su prikazi same borbe i ranjenih i ubijenih saboraca. Ređe su bili prikazani crteži grobova, uništenih agradova i polomljenog drveća. Veterani su najčešće koristili crnu i crvenu boju asocirajući na smrt, krv, rane i uništene objekte. Zaključak. Crteži mogu pružiti jedinstvenu kompleksnu ilustraciju traumatičnih ratnih iskustava i sećanja veterana sa dijagnozom posttraumatskog stresnog poremećaja. Diskusija u toku grupne analize može poboljšati verbalno izražavanje traumatskih sadržaja ratnih veterana usled grupne podrške u sigurnom okruženju. Kao adjuvantna terapija, grupna art terapija može obogatiti svesnost i sposobnost kliničara da leče teške simptome posttraumatskog stresnog poremećaja koji se odnose na neotkrivene ratne traume.