Miroslav Ž. Dinić, Radoš D. Zečević, Zoran Hajduković, Mirjana Mijušković, Predrag Djurić, Zoran Jović, Aleksandra Grdinić, Mirjana Petrović, Brankica Terzić, Janko Pejović, Lidija Kandolf Sekulović

Psorijaza jeste nezavisni faktor rane ateroskleroze – prospektivna studija kardiometaboličkog rizika

Uvod/Cilj. Psorijaza kao multisistemska inflamatorna bolest u vezi je sa povećanim kardiometaboličkim rizikom. Cilj rada bio je da se analiziraju biomarkeri rizika, ultrasonografske od-like perifernih i renalnih arterija, kao i ehoskardiografski po-daci kod 106 ispitanika (66 obolelih od psorijaze i 40 kontrol-nih ispitanika 20 obolelih od ekcema i 20 zdravih dobrovol-jaca). Metode. Kod svih ispitanika analizirani su sledeći pa-rametri: indeks telesne mase (ITM), C-reaktivni protein, D-dimer, serumski amiloid A (SAA), apolipoprotein (Apo) A1, ApoB, ApoB/Apo A1 odnos, jutarnja glikemija, bazalna insu-linemija, C-peptid, homeostatic model assessment-insulin resistance (HOMA-IR), HOMA-β-ćelija, serumska mokraćna kiselina (SMK), 24-h proteinurija i mikroalbuminurija; učinjeni su ul-trasonografija karotidne, brahijalne, femoralne i renalnih ar-terija, kao i ehokardiografija. Rezultati. Pet od 66 (7,6%) bo-lesnika sa psorijazom ispunjavalo je kriterijume za metabolički sindrom (nije registrovan u kontrolnim grupama). Sledeće va-rijable bile su povećane kod obolelih od psorijaze u poređenju sa obe kontrolne grupe: ITM (p = 0,012), insulinemija (p < 0,001), HOMA-IR (p = 0,003), HOMA-β ćelija (p < 0,001), SMK (p = 0,006), ApoB/ApoA1 odnos (p = 0,006) i mikroal-buminurija (p < 0,001). Takođe, povećane koncentracije C-(p = 0,044), SAA (p = 0,005) kao i snižena koncentracija ApoA1 (p = 0,014) nađeni su kod obolelih od psorijaze u poređenju sa zdravim kontrolnim ispitanicima. HDL holesterol bio je snižen kod obolelih od psorijaze u poređenju sa kontrolnom grupom obolelih od ekcema (p = 0,004). Debljina intime-medije karotidne i femoralne arterije bila je značajno veća (p < 0,001), a maksimalna brzina protoka (cm/s) u brahijalnoj arteriji bila je značajno manja (p = 0,017) kod obolelih od psorijaze negó kod ispitanika obe kontrolne grupe. Multivari-jantna regresiona analiza pokazala je da ga posle prilagođavanja za pridružene varijable, najznačajniji prediktor za debljinu intime-medije karotidne i femoralne arterije sama psorijaza (p < 0,001). Zaključak. Kardiometabolički biomar-keri rizika i ultrasonografski znaci rane ateroskleroze u vezi su sa postojećom psorijazom, a ne sa generalizovanim ekce-mom. Nađeno je da je psorijaza nezavisan faktor rizika od supkliničke ateroskleroze.