Uticaj aktivnosti bolesti na funkcijski status bolesnika sa reumatoidnim artritisom

Uvod/Cilj. Progresivne erozivne promene hrskavice i kosti u reumatoidnom artritisu (RA) u krajnjem ishodu dovode do deformacije zglobova i invalidnosti koja može biti rana, teška i trajna. Posledično dolazi do smanjenja funkcijske sposobnosti i kvaliteta života. Cilj rada bio je ispitati uticaj aktivnosti bolesti na funkcijski status bolesnika sa RA. Metode. Prospektivnim ispitivanjem obuhvaćeno je 74 bolesnika sa RA, lečenih bolnički u Klinici za reumatologiju Instituta „Niška Banja“. Procena funkcijskog statusa (sposobnosti) merena je upitnikom Health Assessment Questionnaire (HAQ), koji su bolesnici samostalno popunjavali (Health Assessment Questionnaire sa vrednostima od 0-3), a zatim su podeljeni u 3 grupe: grupa I sa vrednostima HAQ 0,125–1,000; grupa II sa vrednostima HAQ 1,125–2,000 i grupa III sa vrednostima HAQ od 2,125–3,000. Aktivnost bolesti procenjivana je indeksom aktivnosti bolesti (Disease Activity Score – DAS28). Analiziran je i uticaj brzine sedimentacije eritrocita (SE), pozitivnosti IgM reumatoidnog faktora (RF) i C-reaktivnog proteina (CRP), godina života i trajanja bolesti. Rezultati. Bolesnici koji su imali najteže funkcijsko oštećenje procenjeno HAQ-om (grupa III) imali su najviše vrednosti DAS28 SE (7,4 ± 0,8) u odnosu na grupu II (6,5 ± 1,2) i grupu I (3,4 ± 1,2), kao i najviše vrednosti DAS28 CRP (7, 1 ± 0,8) u odnosu na grupu II (6,7 ± 0,8) i grupu I (3,6 ± 0,4). Ispitanici grupe III imali su statistički značajno češće pozitivan IgM RF i CRP, višu vrednost SE, u odnosu na ispitanike sa manjim i umerenim funkcijskim oštećenjem. U univarijantnom logističkom modelu, ispitivani parametri DAS28 SE, DAS28 CRP, SE, RF i CRP predstavljali su značajne prediktore funkcijske nesposobnosti. Najznačajnije faktore koji povećavaju šansu da ispitanik ima najteže funkcijsko oštećenje predstavljali su DAS28 SE i to 5,5 puta (OR = 5,450, 95% CI = 3,211–7,690, p = 0.001), DAS28 CRP 5,1 puta (OR = 5,111, 95% CI = 2,123– 10,636, p < 0,01), i prisustvo povišenog CRP-a (OR = 5,219, 95% CI = 1,305–18,231, p = 0,019) 5,2 puta. Zaključak. Funkcijski status procenjen upitnikom HAQ pokazao se kao standard pri oceni reumatoidnog artritisa zbog praktičnosti i dobre korelacije sa parametrima aktivnosti bolesti, gde su se kao najznačajniji faktori izdvojili indeks aktivnosti bolesti DAS28 SE, DAS28 CRP prisustvo CRP.