Mentalno zdravlje i kvalitet života žena koje su preživele karcinom dojke u jugoistočnoj Srbiji

Uvod/Cilj. Kvalitet života (KŽ) je jedna od mera ishoda za bolesnike sa hroničnim bolestima. Problemi mentalnog zdravlja često utiču na KŽ bolesnika obolelih od karcinoma. Bolesnici oboleli od karcinoma koji imaju dobar KŽ imaju duži životni vek i sposobni su da vode produktivniji i društveniji život. Cilj rada bio je da se utvrde povezanost mentalnog zdravlja i KŽ i prediktori KŽ kod obolelih od karcinoma dojke (KD). Metode. U istraživanje je uključeno 118 bolesnica koje su lečene na specijalizovanom Odeljenju za karcinom dojke Klinike za onkologiju Univerzitetskog kliničkog centra Niš, Srbija. Kriterijumi za uključivanje u studiju bili su prisustvo nemetastatskog KD u ranoj fazi i završeno hirurško lečenje. Korišćeni su sledeći upitnici: opšti socijalno demografski upitnik, Bolnička skala za procenu anksioznosti i depresije (Hospital Anxiety and Depression Scale - HADS), Bas-Perijev Upitnik agresije (Buss-Perry Aggression Questionnaire), Upitnik o ranim maladaptivnim šemama – skraćena verzija (Early Maladaptive Schema Questionnaire-Short Form – SQ-SF), Flanaganova Skala za procenu kvaliteta života (Flanagan’s Quality of Life Scale – QoLS), Holms-Raheova skala stresa (Holmes and Rahe Stress Scale), Berlinska skala so-cijalne podrške (Berlin Social Support Scales – BSSS), Zdravstveni lokus kontrole (Health Locus of Control). Rezultati. Utvrđena je statistički značajna negativna korelacija sa emocionalnim stanjem, odnosno skorom anksioznosti, skorom depresivnosti, ukupnim skorom stresa i skorom fizičke agresije, dok je KŽ pozitivno korelisao sa svim subskalama upitnika percipirane socijalne podrške (PSP). Značajno drugačiji KŽ imale su bolesnice sa sledećim ranim maladaptabilnim shemama: emocionalna deprivacija, emocionalna inhibicija i osećaj za pravo/narcizam. Takođe, KŽ se značajno razlikovao u zavisnosti od partnerskog statusa, prisustva klinički značajne anksioznosti, prisustva hormon-senzitivnih karcinoma, prisustva human epidermal growth factor receptor 2 (HER2)-pozitivnog karcinoma i vremena od postavljanja dijagnoze. Urađena je višestruka linearna regresija, a najveći udeo imale su depresivnost i PSP. Zaključak. U našoj studiji, prisustvo depresivnosti i PSP bili su najbolji prediktori KŽ žena koje su preživele KD.