Higijenski status kontaktnih površina pri rukovanju hranom u kantinama državnih škola grada Novog Sada, Srbija

Uvod/Cilj. Uspostavljanje sistema kontrole bezbednosti je izuzetno važno u prevenciji bolesti povezanih sa patogenima koje se prenose hranom. Cilj ovog istraživanja bio je da se utvrdi higijenski status kontaktnih površina i primena dobre higijenske prakse pri rukovanju hranom u školskim kantinama. Metode. Ukupno 10 366 briseva uzeto je sa površina koje dolaze u kontakt s hranom i ruku osoblja zaposlenog u školskim kantinama u Novom Sadu u desetogodišnjem periodu (2008–2017). Istraživanje je uključivalo dva perioda: a) dobrovoljnu primenu dobre higijenske prakse i b) obaveznu implementaciju sistema Hazard Analysis Critical Control Points (HACCP). Rezultati. Statistički značajna razlika (p < 0,05) utvrđena je u ukupnom broju aerobnih bakterija (aerobic colony counts -ACCs) na površinama. Primećen je opšti pozitivni trend u pogledu smanjenja mikrobiološke kontaminacije površina koje dolaze u kontakt s namirnicama. Učestalost nalaza briseva sa utvrđenim ukupnim ACCs iznad 2,48 log CFU/cm2 smanjivala se statistički značajno (R2 = 0,453) tokom perioda ispitivanja; učestalost prisustva koagulaza pozitivnih stafilokoka se takođe smanjivala, ali ne statistički značajno (R2 = 0,264), dok se prosečan broj enterobakterija iznad utvrđenih graničnih vrednosti na površinama statistički značajno smanjio tokom godina (R2 = 0,442). Na brisevima ruku ispitanog osoblja utvrđena je statistički značajno viša (p < 0,05) učestalost prisustva ukupnog ACCs, koagulaza pozitivnih stafilokoka i enterobakterija iznad utvrđenih granica u odnosu na briseve uzete sa opreme ili radnih površina. Zaključak. Dobijeni rezultati pokazuju pravilnu primenu dobre higijenske prakse kada su u pitanju površine koje dolaze u kontakt s hranom, dok implementacija prakse dobre lične higijene zaposlenih zahteva pojačan nadzor.