Stopa mortaliteta od COVID-19 pneumonije u toku onkološkog lečenja bolesnika sa karcinomom bronha

Uvod/Cilj. Pandemija coronavirus disease 2019 (COVID-19) ima višestruki uticaj na lečenje bolesnika obolelih od karcinoma. Lečenje malignih bolesti, uključujući hemioterapiju, ciljanu terapiju, imunoterapiju i radioterapiju može delovati supresivno na imunski sistem i dovesti do razvoja teških komplikacija COVID-19. Cilj ovog rada bio je da se utvrdi mortalitet bolesnika sa karcinomom bronha, kod kojih je prisustvo COVID-19 potvrđeno tokom aktivnog antitumorskog lečenja. Metode. Ova retrospektivna studija je sprovedena na Institutu za plućne bolesti Vojvodine u Sremskoj Kamenici, Srbija. Kod svih bolesnika sa karcinomom bronha obuhvaćenih studijom, u toku aktivnog antitumorskog lečenja je potvrđeno prisustvo COVID-19, testiranjem nazofaringealnog brisa lančanom reakcijom polimeraze. Podaci o bolesnicima prikupljeni su korišćenjem institucionalne baze podataka za period od 20. novembra 2020. do 5. juna 2021. Statistička analiza podataka je urađena korišćenjem multivarijatnog i univarijatnog testiranja. Rezultati. Od ukupno 828 hospitalizovanih bolesnika sa COVID-19, bilo je 81 sa karcinomom bronha u toku aktivnog antitumorskog lečenja. Bolesnici, tačnije njih 55 (67,9%), bili su muškarci, pušači (55,6%), prosečnog životnog doba od 66,47 godina (u rasponu od 43–83 godine). Najveći broj bolesnika (50,6%) imao je the Eastern Cooperative Oncology Group Performance Status (ECOG PS) 1, a 83,9% je imalo najmanje jedan komorbiditet. Najčešći komorbiditeti bili su arterijska hipertenzija (66,7%), hronična opstruktivna bolest pluća - HOBP (28,4%) i dijabetes (21%), dok je gojaznost, kongestivnu srčanu insuficijenciju i druge kardiovaskularne bolesti imalo 11%, 6,2% i 7,4%, redom. Najčešći je bio adenokarcinom (33,3%), zatim skvamozni karcinom (30,9%) i mikrocelularni karcinom bronha (24,7%). Većina bolesnika (63%) bila je u stadijumu III, dok je 33,3% bolesnika bilo u stadijumu IV. Metastaze su najčešće bile prisutne u kontralateralnom plućnom krilu/pleuri (14,8%), mozgu (6,2%), a u kostima i jetri su bile prisutne jednako (3,7%). Samostalna sistemska terapija primenjena je kod 37 od 81 (45,6%) bolesnika, radioterapija grudnog koša kod 35 (43,2%), konkurentna hemioradioterapija kod jednog (1,2%) i drugi vidovi radioterapije kod 8 (9,87%) bolesnika. Najčešći oblici sistemske terapije bili su hemioterapija kod 29 od 81 (35,8%) bolesnika, imunoterapija kod 6 (7,4%) i ciljana terapija kod 2 (2,4%) bolesnika. Najčešće (34,6%) su primenjivani protokoli na bazi cisplatina. Ustanovljena stopa mortaliteta od COVID-19 iznosila je 19,8%, bez statistički značajne razlike u odnosu na vrstu lečenja (p = 0,973). Utvrđena je statistička značajnost uticaja ECOG PS na porast mortaliteta (p = 0,011). Zaključak. Bolesnici sa karcinomom bronha su zavisni od antitumorskog lečenja, ali su istovremeno populacija koja je osetljiva na COVID-19. U našem istraživanju nisu pronađene razlike u mortalitetu u odnosu na vrstu antitumorskog lečenja. Potrebna su dalja istraživanja kako bi se bolje razumeli efekti infekcije SARS-CoV-2 na bolesnike sa karcinomom. Takođe, potrebno je sprovesti sve moguće metode zaštite od infekcije SARS-CoV-2, kako bi se rizik od infekcije sveo na minimum kod svih osoba, a posebno kod imunokompromitovanih bolesnika sa karcinomom.