Ispitivanje statusa gvožđa kod davalaca krvi vraćenih zbog niskog nivoa hemoglobina

Uvod/Cilj. Određivanje nivoa hemoglobin (Hb) je rutinski deo selekcije dobrovoljnih davalaca krvi. Prethodno publikovane studije pokazale su da se nedostatak gvožđa javlja kod redovnih davalaca krvi. Cilj ove prospektivne studije je bio da se utvrdi status gvožđa kod davalaca kod kojih je pre davanja utvrđen nizak nivo Hb i da se proceni stepen korelacije kapilarnih metoda, sa referentnom metodom određivanja Hb iz venske krvi, kao i sa i nivoom feritina. Metode. U periodu od februara 2017. do decembra 2018. godine, bilo je uključeno 200 dobrovoljnih davalaca sa niskim nivoima Hb, starosne dobi 19–64 godine (medijana 39 godina). Hb je određivan primenom metode bakar sulfat, kapilarnom metodom „HemoCue“, i iz venske krvi u sklopu određivanja kompletne krvne slike (KKS). Nivo feritina određivan je primenom turbodimetrijske metode. Rezultati. Nizak nivo feritina utvrđen je kod 42,7% muškaraca i 57,3% žena (p = 0,008). U odnosu na nivo feritina < 12 μg/L, odnosno > 50 μg/L, zabeležena je značajna razlika između polova (p = 0,023, odnosno p = 0,022). Poređenje vrednosti Hb dobijenih kapilarnim metodama u odnosu na referentne vrednosti Hb, određene iz KKS, pokazalo je da metoda s bakar sulfatom daje lažno niske vrednosti Hb kod 10,5% slučajeva (p < 0,001). Vrednosti Hb dobijene metodom „HemoCue-a“ značajno su korelirale sa vrednostima Hb iz KKS, dok korelacija između nivoa feritina i Hb, određenog pomoću obe kapilarne metode, nije uočena. Zaključak. Kod 51,5% naših davalaca krvi koji su vraćeni zbog niskih vrednosti Hb utvrđen je snižen nivo feritina. Na osnovu ovih rezultata neophodno je odrediti algoritam za detekciju nedostatka gvožđa, dok je kapilarna metoda (HemoCue) pogodnija metoda za testiranje Hb pre davanja krvi.