Upitnik za merenje straha od operacije – kulturološka adaptacija na srpski jezik

Uvod/Cilj. Nakon uspostavljene indikacije za operaciju, neki bolesnici imaju osećaj straha, neprijatnosti i stida zbog očekivanja nepovoljnih posledica hirurške intervencije. Upitnik za merenje straha od operacije (engl. the Surgical Fear Questionnaire – SFK) je instrument koji se razvijen i validiran za primenu kod bolesnika iz Holandije podvrgnutih operaciji. Cilj ovog rada je bio da se nakon prevoda SFK na srpski jezik, izvrši kulturološka adaptacija prevoda i testira njegova pouzdanost i validnost na uzorku bolesnika iz Srbije, lečenih ambulantno. Metode. SFK je preveden i prilagođen srpskom jeziku u skladu sa prihvaćenim međunarodnim standardima (dvostruko prevođenje unapred, usklađivanje, prevođenje unazad i pilot studija). Studija je bila multicentrična i sprovedena je na 330 bolesnika iz 7 gradova Srbije, Crne Gore i Bosne i Hercegovine, lečenih ambulantno u državnim zdravstvenim ustanovama od strane specijalista interne medicine ili opšte hirurgije. Rezultati. Preveden SFK je pokazao odličnu pouzdanost, i prilikom ocene istraživača (Cronbach-ov alpha 0,915), kao i samih bolesnika (Cronbach-ov alpha 0.917). Vremenski je bio stabilan, a i divergentni i konvergentni testovi validnosti su imali dobre rezultate. Faktorska analiza je otkrila jedan domen na celom uzorku i dva domena kao u originalom upitniku na poduzorku bolesnika bez iskustva sa opštom anestezijom u hirurgiji. Zaključak. Identifikacija bolesnika sa visokim stepenom straha od operacije pomoću ovog upitnika trebalo bi da pomogne lekarima da primene mere koje mogu da smanje strah i spreče izbegavanje apsolutno neophodne operacije od strane takvih bolesnika.