Uvođenje Nasal Obstruction Symptom Evaluation (NOSE) skale u kliničku praksu u Srbiji: validacija i kros-kulturalna adaptacija

Uvod/Cilj. Nasal Obstruction Symptom Evaluation (NOSE) skala se koristi u kliničkoj praksi za procenu kvaliteta života bolesnika sa nazalnom opstrukcijom. Do sada je validirana u nekoliko zemalja. Cilj ove studije je bio da se validira i kulturalno adaptira NOSE skala za korišćenje u srpskoj populaciji. Metode. Srpska verzija NOSE scale (NOSE-s) je pripremana na sledeći način: prevodom na srpski jezik, potom povratnim prevodom na engleski jezik, komisijskim pregledom prevoda i pretestiranjem skale. Proces validacije sproveden je u grupi od 50 bolesnika sa postavljenom dijagnozom devijacije nosne pregrade (studijska grupa) i među 50 bolesnika koji su se lečili na Klinici za uho, grlo i nos, kod kojih je postavljena dijagnoza nekog drugog ne-rinološkog problema (kontrolna grupa). Rezultati. NOSE-s instrument je pokazao dobru pouzdanost (Cronbach α coefficient 0.81). Stabilnost i pouzdanost NOSE-s upitnika su potvrđeni test-retest procedurom pokazujući da nema statistički značajne razlike u dobijenim odgovorima (Goodman-Kruskal gamma coefficient 0.83). Skor pojedinačnih pitanja, kao i ukupan zbir su bili viši u studijskoj grupi bolesnika nego u kontrolnoj grupi, pokazujući da postoji razlika između grupa (p < 0.001). Međusobna veza između pojedinačnih pitanja i pojedinačnog pitanja i ukupnog zbira je bila sličnih vrednosti kao i kod originalne skale. Tri meseca nakon septoplastike prosečan NOSE-s skor je bio 19.2 ± 12.8. Izračunata je i vrednost standardized response mean (1.7) koja je pokazala visoku senzitivnost upitnika na promenu. Zaključak. Srpska verzija NOSE skale je jednostavna za korišćenje, validna i pouzdana za procenu nosne opstrukcije. Zbog toga je peporučujemo za upotrebu u svakodnevnoj rinološkoj praksi kao i u budućim kliničkim istraživanjima u populaciji koja govori srpski jezik.