Osnovne karakteristike pacijenata akutno otrovanih etanolom na području Beograda (Srbija)

Uvod/Cilj. Akutno trovanje etanolom čini značajan deo akutne patologije izazvane toksičnim hemikalijama, a koja zahtevaju medicinsko zbrinjavanje u specijalizovanim zdravstvenim ustanovama. Cilj studije bio je da se utvrde osnovne karakteristike pacijenata lečenih zbog akutnog trovanja etanolom, kao što su: prosečna starost, pol, stepen težine trovanja, smrtnost, učešće u ukupnom broju pacijenata zbrinutih zbog akutnog trovanja hemijskim agensima i odnos ambulantno i bolnički zbrinutih bolesnika. Metode. Petogdišnja retrospektivna studija slučaja je obuhvatila 20891 akutno otrovanog pacijenta u periodu 2011–2015. godina, od čega je 10731 zrinut zbog akutnog trovanja etanolom. Svi pacijenti zadovoljavali su dijagnostičke kriterijume trovanja prema Međunarodnoj klasifikaciji bolesti, 10 revizija, propisanoj od strane Svetske zdravstvene organizacije i Standardizovanoj skali težine trovanja. Rezultati. Praćeni parametri analizirani su kod 10731 pacijenta akutno otrovanog etanolom, a njihov prosečan broj u toku jedne studijske godine iznosio je 2146,2 ± 437,95. Prosečan broj zbrinutih pacijenata zbog akutnog trovanja etanolom (51,47 ± 2,86%) bio je statistički značajno veći od prosečnog broja zbrinutih zbog akutnih trovanja uzrokovanih drugim agensima (p < 0,001). Većina otrovnih pacijenata bile su osobe muškog pola, životne dobi od 19 do 40 godina i 41 do 65 godina, sa blagim do umerenim simptomima akutne intoksikacije etanolom, pri čemu je najviše pacijenata akutno otrovanih etanolom imalo skor težine trovanja 1 (70,25 ± 5,04%, p < 0,001). Veoma mali broj akutno otrovanih etanolom zahtevao je hospitalno lečenje (1,05%). Pretpostavljeni broj pacijenata sa akutnim trovanjem etanolom imao je visok procenat povećanja za razdoblje od 2016. do 2020. godine (nešto više od 20%), što je zabrinjavajuće, prvenstveno zbog njihovog visokog apsolutnog broja. Zaključak. Akutno trovanje alkoholom predstavlja značajan deo patologije u ukupnom broju bolesnika koji se leče zbog akutnog trovanja različitim hemijskim materijama. Rezultati ove analize pokazali su da su određene populacione grupe posebno osetljive na zloupotrebu alkohola do nivoa koji zahteva zdravstveno zbrinjavanje (muška populacija, životne dobi od 19 do 65 godina). Samo mali broj (1% svih bolesnika lečenih nakon akutnog trovanja alkoholom) zahteva klinički tretman. Dobijeni podaci pružili su osnovu za ciljano preventivno delovanje u određenim populacionim grupama, kao i odgovarajuće planiranje angažovanja profesionalnog medicinskog osoblja, materijalnih, prostornih i drugih kapaciteta. Takođe, oni predstavljaju i osnovu za dodatna detaljna društvena, ekonomska, zdravstvena i druga istraživanja u ovoj oblasti, kao i detaljniju registraciju ove vrste trovanja i uspostavljanje sistema praćenja, kao i baze podataka.