Komorbiditet kao prognostički faktor kod bolesnika sa lokoregionalno uznapredovalim, inoperabilnim planocelularnim karcinomima glave i vrata

Uvod/Cilj. Kod bolesnika sa malignim bolestima često se javljaju druga oboljenja ili stanja, nevezana za sam tumor koja se zajednički nazivaju komorbiditetom. Zahvaljujući činjenici da poznati faktori rizika od nastanka planocelularnih karcinoma glave i vrata, kao što su zloupotreba duvana i alkohola, mogu dovesti do oštećenja drugih važnih organa, bolesnici sa ovom vrstom tumora pogodni su za analizu uticaja komorbidnih stanja na prognozu maligne bolesti. Cilj rada bio je procena prevalence komorbiditeta, i najčešćih komorbidnih stanja kao i njihovog uticaja na prognozu preživljavanja u ovoj populaciji bolesnika. Metode. U periodu od jula 2002. godine do januara 2007. Godine, 100 bolesnika sa lokoregionalno uznapredovalim, inoperabilnim, planocelularnim karcinomima glave i vrata lečeno je na Institutu za onkologiju i radiologiju Srbije neoadjuvantnom hemioterapijom u sastavu: citarabin-5 fluorouracil-cispaltin. Medijana starosne dobi obolelih bila je 55 godina. Ispitanici su bili najvećim delom muškarci (91%), sa prosečno 4 primenjena hemioterapijska ciklusa. Podaci o komorbidnim stanjima prikupljani su prospektivno korišćenjem različitih izvora podataka i to pre početka samog lečenja. Za procenu ozbiljnosti komorbidnih stanja korišćen je ACE-27 komorbidni indeks (Adult Comorbidity Evaluation 27) sa četvorostepenom skalom (0–3). Prosečno vreme praćenja bolesnika iznosilo je 15 meseci, sa rasponom od 3 do 59 meseci. Rezultati. Komorbiditet je bio prisutan kod 69 (69%) bolesnika, dok 31 (31%) bolesnik nije imao komorbidnih stanja pre početka lečenja. Najčešća komorbidna stanja odnosila su se na alkoholizam, aktivni ili raniji (71%), zatim hronične plućne bolesti (25%), kao i kardiovaskularne bolesti (18%). Ukupni komorbidni zbir bio je određen na osnovu najviše rangiranog opserviranog komorbidnog stanja, osim u slučaju gde su opsrevirana dva ili više oboljenja gradusa 2, u različitim organima, u kom slučaju je ukupni komorbidni zbir iznosio 3. Prosečno preživljavanje za celu grupu bolesnika iznosilo je 12 meseci. Srednji ACE-27 skor iznosio je 1 sa rasponom od 0 do 3 i bio je prisutan kod 43 (43%) bolesnika. Bolesnici bez komorbiditeta imali su značajno duže preživljavanje u odnosu na one sa bilo kojom vrstom komorbiditeta (p = 0.0089), a isto je bilo zapaženo poređenjem preživljavanja kod bolesnika bez komorbiditeta u odnosu na bolesnike sa komorbiditetima gradusa 2 i 3, uzeto zbirno (p = 0.0047). Rezultati ostalih poređenja između grupa nisu bili statistički značajni. Zaključak. Komorbiditet je važan prognostički parametar kod bolesnika sa lokoregionalno uznapredovalim planocelularnim karcinomima glave i vrata, pa se savetuje odgovarajuća procena pre početka lečenja.