Psihometrijske karakteristike prevoda HURT (Headache Under-Response to Treatment) i MIDAS (Migraine Disability Assessment Test) upitnika na srpski jezik

Uvod/Cilj. Nedovoljan efekat terapije na glavobolju (HURT) i Test procene nesposobnosti usled migrene (MIDAS), upitnici namenjeni proceni nesposobnosti kod bolesnika sa glavoboljom, nisu do sada bili prevedeni na srpski jezik, niti je ispitana njihova punovažnost u srpskoj populaciji. Cilj ovog rada bio je da se prevedu HURT i MIDAS upitnici sa engleskog na srpski jezik, da se učine neophodna kulturološka prilagođavanja i da se ispitaju psihometrijska svojstva prevoda na grupi vanbolničkih bolesnika se glavoboljom. Metode. HURT i MIDAS su prevedeni na srpski jezik i prilagođeni prema međunarodno prihvaćenim vodičima, zatim ispitani na uzorku bolesnika iz Srbije sa različitim tipovima glavobolje. Unutrašnja konzistencija je bila ispitana kroz izračunavanja Kronbahovog koeficijenta alfa za upitnike kao celine, kao i korelacije svakog od pitanja iz upitnika sa ukupnim skorom bez tog pitanja (korigovani ukupni skor). Punovažnost prevoda upitnika prema određenim kriterijumima je bila ispitana kroz izračunavanje korelacije skorova za pojedina pitanja, domenu upitnika i upitnike kao celine sa karakteristikama glavobolje kod bolesnika (težina, trajanje, učestalost), kao i sa rezultatima upitnika za merenje kvaliteta života kod bolesnika sa glavoboljom (konvergentna punovažnost). Rezultati. U studiji su bili uključeni 171 (79,2%) žena i 45 (20,8%) muškaraca. Prosečna starost bolesnika je bila 42,3 godine, (standardna devijacija – SD 13,35; opseg 18–75); 27 (12,5%) bolesnika je imalo migrenu i 189 (87,5%) povremene tenzione glavobolje. Prevodi HURT MIDAS upitnika na srpski jezik su pokazali odličnu unutrašnju konzistenciju, sa visokim vrednostima Kronbah alfa: 0,764 i 0,731. Punovažnost ovih upitnika u svim pogledima (prema kriterijumima, konvergentna i diskriminatorna) je bila, takođe, odlična za čitav uzorak grupe bolesnika sa tenzionom glavoboljom, dok su rezultati kod bolesnika sa migrenom bili manje povoljni. Faktorska analiza je pokazala da MIDAS upitnik ima jedan domen, a HURT dva domena. Zaključak. Prevodi HURT i MIDAS upitnika na srpski jezik se mogu koristiti kao pouzdani i punovažni specifični instrumenti i za merenje nesposobnosti izazvane glavoboljom (MIDAS) i uticaja terapije (HURT), pre svega kod bolesnika sa tenzionom glavoboljom i verovatno kod bolesnika sa migrenom.