Jelena S. Kostić*, Milkica Nešić†, Miodrag Stanković*, Olivera Žikić‡, Jasminka Marković§

Ispitivanje empatije kod adolescenata sa poremećajem ponašanja

Uvod/Cilj. Prema trenutno raspoloživim podacima, u na-šoj sredini nema istraživanja empatije kod adolescenata sa poremećajem ponašanja. Cilj ovog istraživanja bio je da se ispitaju razlike u izraženosti kognitivne i afektivne empatije između adolescenata sa i bez poremećaja ponašanja, kao i povezanost kognitivne i afektivne empatije i nivoa eksterna-lizacije kod adolescenata sa poremećajem ponašanja. Meto-de. Istraživanjem je obuhvaćen 171 ispitanik, uzrasta od 15 to 18 godina. Primenjeni su Indeks interpersonalne reaktiv-nosti, Upitnik za samoprocenu mladih od 11 do 18 godina i Opšti upitnik sačinjen za potrebe ovog istraživanja. Rezul-tati. Adolescenti sa poremećajem ponašanja postigli su sta-tistički značajno niže vrednosti na dimenzijama kognitivne empatije Perspective Taking (t = 3,255, p = 0,001), Fantasy (t = 2,133, p = 0,034) i afektivnoj dimenziji Empathic Concern (t = 2,479, p = 0,014) u odnosu na adolescente kontrolne grupe, i više vrednosti na dimenziji Personal Distress (t = 1,818, p = 0,071) u odnosu na kontrolnu grupu, ali ne na nivou statisti-čke značajnosti. U istraživanju je nađena statistički značajna negativna povezanost kognitivne dimenzije empatije Perspec-tive Taking i agresije (r = -0,318, p = 0,003), kao i negativna povezanost Perspective Taking i ukupnog nivoa eksternalizaci-onih problema (r = -0,310, p = 0,004) u grupi adolescenata sa poremećajem ponašanja. Zaključak. Ovo istraživanje doprinosi boljem razumevanju poremećaja ponašanja sa as-pekta individualnih faktora, pre svega empatijske reaktibil-nosti. Preventivni rad sa mladima koji imaju probleme po-našanja udružene sa nedostatkom empatije pokazao se kao značajno oruđe u sprečavanju razvoja ili bar ublažavanju simptoma ovog sve učestlijeg poremećaja.